Τα Χριστούγεννα και η Πρωτοχρονιά είναι γιορτές συνυφασμένες με την αγάπη, την αγκαλιά, τα οικογενειακά τραπέζια, τις συγκεντρώσεις, τα πάρτι- με μία κουβέντα την ανθρώπινη συναισθηματική σύνδεση. Φέτος όμως τα πράγματα δε θα είναι όπως τα ξέραμε. Δε θα είναι όπως τα φανταζόμασταν. Η πραγματικότητα των περιορισμών λόγω κορωνοϊού θα μας κάνει να γιορτάσουμε τα Χριστούγεννα διαφορετικά απ’ ότι έχουμε συνηθίσει.
Φέτος τα Χριστούγεννα θα πρέπει να δώσουμε στον εαυτό μας χρόνο να πενθήσουμε. Πριν να τα γιορτάσουμε. Χρειάζεται να πενθήσουμε αυτό που χάσαμε, αυτό που επιθυμούσαμε με όλη μας την καρδιά και δεν θα το έχουμε: τα Χριστούγεννα με τους αγαπημένους μας ανθρώπους, χωρίς άγχος, χωρίς ασθένεια, χωρίς φόβο και χωρίς περιορισμούς. Όμως, όπως και με κάθε περίπτωση πένθους, αυτό δε σημαίνει ότι θα πρέπει να τελματώσουμε στην κατάσταση αυτή και να ταυτιστούμε με τα αρνητικά μας συναισθήματα. Μπορούμε να αξιοποιήσουμε την ευκαιρία για να δημιουργήσουμε νέες Χριστουγεννιάτικες παραδόσεις, να κάνουμε το καλύτερο που μπορούμε σε δύσκολες συνθήκες και να βγούμε νικητές στις δύσκολες αυτές ψυχολογικές συνθήκες.
Πρώτα το πένθος.
Για να το βγάλουμε από τη μέση. Πρέπει να επιτρέψουμε στον εαυτό μας, τα παιδιά μας και τους αγαπημένους μας ανθρώπους να νιώσουμε την απογοήτευση, τη στεναχώρια, ίσως και τον θυμό ή όποιο άλλο συναίσθημα έχουμε γι’ αυτά τα διαφορετικά Χριστούγεννα που δε θα μπορέσουμε να είμαστε με τους αγαπημένους μας.
Ας δώσουμε στον εαυτό μας «άδεια» να στεναχωρηθούμε και να εκφράσουμε τα συναισθήματά μας, χωρίς να τα θάψουμε μέσα μας. Επίσης είναι σημαντικό να σταθούμε δίπλα στα μικρά παιδιά και τους εφήβους που υποφέρουν επειδή ήδη δε βλέπουν τους φίλους τους και σε αυτό θα προστεθεί ότι δε θα δουν ξαδέρφια, θείους, θείες ή αγαπημένα πρόσωπα λόγω των περιοριστικών μέτρων. Ας αντιμετωπίσουμε τα παιδιά με αγάπη.
Δε χρειάζεται να γίνουμε διδακτικοί και να τους πούμε «μα έχεις τόσα πολλά πράγματα για να είσαι ευχαριστημένος». Δεν είναι τώρα η στιγμή γι’ αυτού του είδους το μάθημα. Τώρα είναι η στιγμή να αγκαλιάσουμε το παιδί και να του πούμε «ναι, έχεις δίκιο. Φέτος τα Χριστούγεννα δεν θα είναι τα ίδια. Στεναχωριέμαι κι εγώ». Το σημαντικό όμως είναι να μην μείνουμε απλώς σε αυτή τη φάση, αλλά να πάμε παρακάτω.
Νιώθεις όπως νιώθεις. Αποδέξου το πώς αισθάνεσαι. Ονόμασε τα συναισθήματά σου. Είναι δικά σου. Υπάρχουν. Και, δυστυχώς, διανύουμε μια φάση που αντικειμενικά υπάρχουν πολλοί λόγοι για να έχει κανείς δυσάρεστα συναισθήματα: από τον κορωνοϊό, την ασθένεια, τον φόβο της ασθένειας, τα κλειστά σχολεία, τα οικονομικά προβλήματα, τις δυσκολίες λόγω του lockdown.
Αν προσπαθήσουμε να αγνοήσουμε τα αρνητικά συναισθήματα, να παραστήσουμε ότι δεν υπάρχουν ή να προσπαθήσουμε με το ζόρι να τα αντικαταστήσουμε με θετικά, τα αρνητικά συναισθήματα θα συνεχίσουν να επιμένουν και μάλιστα με μεγαλύτερη ένταση. Όταν τα πολεμάμε, τα αρνητικά συναισθήματα εντείνονται. Όταν τα αποδεχτούμε και τα εκφράσουμε, τότε συρρικνώνονται και ξεθυμαίνουν.
Η αποδοχή είναι ένα μονοπάτι που οδηγεί στην αλλαγή. Όταν αποδεχόμαστε μία κατάσταση που δε μπορούμε να αλλάξουμε, όταν παραδεχόμαστε τις αρνητικές σκέψεις και συναισθήματα μας, τότε έρχονται στην επιφάνεια οι βασικές μας αξίες. Τότε κάνουμε μία επανεκτίμηση της κατάσταση, αναγνωρίζουμε τι είναι αυτό που εκτιμούμε πραγματικά στη ζωή και βάζουμε νέες προτεραιότητες. Έτσι περνάμε από το «θρηνώ για αυτά που έχασα» στο «κάνω ό,τι περνάει από το χέρι μου». Και το θετικό συναίσθημα που ακολουθεί είναι δυνατό.
Μετά έρχεται η συναισθηματική έκφραση και επεξεργασία.
Με κλάμα, με γέλιο, με τσαντίλα, με κάποιον τρόπο ας επεξεργαστούμε τα συναισθήματά μας. Με αυτό τον τρόπο δε μένουμε κολλημένοι στο σκοτάδι του συναισθηματικού τούνελ. Βλέπουμε το φως μπροστά, το φως στην άκρη του τούνελ και προχωράμε προς τα εκεί με αισιοδοξία.
Οι χριστουγεννιάτικες διακοσμήσεις βοηθάνε τους ανθρώπους να ανεβάσουν τα επίπεδα ντοπαμίνης- είναι σαν να κάνουν μία μορφή χρωμοθεραπείας, που αυξάνει τα επίπεδα ενέργειας και χαράς.
Δημιουργούμε νέους τρόπους διασκέδασης, νέες παραδόσεις της εποχής του κορωνοϊού.
Αφού κλείσουμε τον κύκλο του πένθους και της συναισθηματικής επεξεργασίας, περνάμε σε μία νέα, δημιουργική φάση: δημιουργούμε χαρά και χριστουγεννιάτικη ευχαρίστηση με τα μέσα και τις δυνατότητες που έχουμε. Ακόμα και αν έχουμε τους παρόντες περιορισμούς. Ακόμα και αν λειτουργούμε με τον φόβο του κορωνοϊού να κρέμεται απειλητικά πάνω από το κεφάλι μας. Δεν το βάζουμε κάτω.
Αφήνουμε την ψυχική μας δύναμη να αναδυθεί. Και κάνουμε όμορφα πράγματα, όπως:
• Κάνουμε χριστουγεννιάτικη διακόσμηση ακόμα και αν δεν έχουμε καλεσμένους
• Τρώμε πρωινό χρησιμοποιώντας κούπες/πιάτα με χριστουγεννιάτικο θέμα
• Βάζουμε αλεξανδρινά σε διάφορα σημεία του σπιτιού
• Πάρτι σε… στενό οικογενειακό κύκλο. Τα μέλη της οικογένειας, με πιτζάμες, χριστουγεννιάτικα τραγούδια και χορό γύρω από το δέντρο
• Χειροτεχνίες και κατασκευές για μικρούς και μεγάλους: κάρτες, διακοσμητικά, οτιδήποτε.
• Ζαχαροπλαστική- χριστουγεννιάτικα γλυκά, μπισκότα, κλπ.
• Κάθε βράδυ ένα μέλος της οικογένεια διαβάζει μία χριστουγεννιάτικη ιστορία, με σβηστά φώτα και αναμμένα κεριά και τα φωτάκια του δέντρου
• Βραδιές με οικογενειακές ταινίες, σε θεματικές ενότητες ανάλογα με τα γούστα και τα ενδιαφέροντα της οικογένειας
• Στέλνουμε ένα Zoom λινκ σε αγαπημένα μας πρόσωπα και μιλάμε διαδικτυακά πίνοντας ένα κρασάκι
