6 Κλειδιά για να Ξεκλειδώσεις και να Αυξήσεις την Αυτοεκτίμησή σου

«Ποτέ δε θα πω πρώτη τη γνώμη μου, στο γραφείο ή την παρέα. Πώς ξέρω ότι δεν είναι λάθος; Πώς ξέρω ότι θα συμφωνήσουν οι άλλοι; Προτιμώ να τοποθετηθούν πρώτα οι άλλοι και μετά να μιλήσω εγώ».
Μαρία Α.

«Κάθε φορά που έρχεται μία καινούργια υπόθεση στο γραφείο αναρωτιέμαι αν θα τα βγάλω πέρα, αν θα πετύχω την υπεράσπιση του πελάτη μου. Μερικές φορές έχω την αίσθηση ότι είμαι κάλπικος, ότι παριστάνω κάτι που δεν είμαι και ότι οι άλλοι θα το αντιληφθούν, παρόλο που ασκώ τη δικηγορία με επιτυχία τα τελευταία 30 χρόνια.»
Γιώργος Β.

«Δεν ξέρω πώς γίνεται, αλλά θαρρείς και το μυαλό μου έχει κολλήσει σε όλες οι αποτυχίες του παρελθόντος και δε μπορώ να θυμηθώ τις επιτυχίες μου»
Νατάσα Γ.

Δίνεις αξία στον εαυτό σου; Πιστεύεις στις δυνάμεις σου; οι μαρτυρίες των ανθρώπων που παραθέτω δείχνουν ότι άνθρωποι της διπλανής πόρτας, άνθρωποι που λες «μπα, δεν του φαίνεται» υποφέρουν από χαμηλή αυτοεκτίμηση. Και όμως, η αυτοεκτίμηση είναι το θεμέλιο της προσωπικής ανάπτυξης και ικανοποίησης και συμβάλλει σημαντικά στη χαρά της ζωής.

Αυτοεκτίμηση είναι η τέχνη του να αναγνωρίζεις τα δυνατά και τα αδύναμά σου σημεία και να προχωράς στη ζωή με το κεφάλι ψηλά, με τη σιγουριά αυτής της γνώσης να σε καθοδηγεί.

Οι άνθρωποι με υγιή αυτοεκτίμηση νιώθουν καλά για τον εαυτό τους, χωρίς να είναι επηρμένοι ή νάρκισσοι. Νιώθουν περήφανοι για τα κατορθώματα και τις επιτυχίες τους, γνωρίζουν την προσωπική τους αξία ενώ ταυτόχρονα ξέρουν ότι δεν είναι τέλειοι, αλλά ούτε και υπάρχει κάτι τέτοιο.

Στον κύκλο σεμιναρίων Believe in You δείχνω σε γυναίκες πώς να βρουν την αυτοπεποίθηση που θα βελτιώσει τη ζωή τους.

Να πώς μπορείς να αυξήσεις την αυτοεκτίμησή σου:

1. Μέτρησε την αυτοεκτίμησή σου

Για να λύσεις το οποιοδήποτε πρόβλημα, πρώτα πρέπει να ξέρεις ποιο ακριβώς είναι αυτό, ποια είναι τα στοιχεία. Να ξεκινήσεις με τις παράλογες σκέψεις, που συχνά βρίσκονται στη βάση του σαμποταρίσματος που κάνεις στον εαυτό σου. παράλογες είναι οι σκέψεις που σου προκαλούν έντονα αρνητικά συναισθήματα και δε βασίζονται στη λογική, αλλά σε διάφορες πεποιθήσεις ή ερμηνείες που είναι παράλογες. Για παράδειγμα, αν απέτυχες σε έναν στόχο σου και πεις στον εαυτό σου «δεν αξίζω τίποτα, ποτέ δεν πρόκειται να τα καταφέρω, είμαι καταδικασμένος στην αποτυχία», αυτό είναι μία παράλογη σκέψη. Μια πιο λογική σκέψη θα ήταν «απέτυχα στον Χ στόχο επειδή δεν είχα προετοιμαστεί/έγινε μια απρόβλεπτη εξέλιξη/είχα ανταγωνισμό, κλπ. Την επόμενη φορά θέλω να προετοιμαστώ καλύτερα ώστε να πετύχω».

Αυτοεκτίμηση είναι η τέχνη του να αναγνωρίζεις τα δυνατά και τα αδύναμά σου σημεία και να προχωράς στη ζωή με το κεφάλι ψηλά, με τη σιγουριά αυτής της γνώσης να σε καθοδηγεί.

Πάρε χαρτί και μολύβι. Με μία γραμμή χώρισε τη σελίδα σε δύο στήλες: στην αριστερή πλευρά βάλε τον τίτλο «Δυνατά σημεία» και στην αριστερή «Αδύναμα σημεία». Και τώρα γράψε 10 από το καθένα. Στύψε το μυαλό σου! Θυμήσου τι σου έχουν πει οι άλλοι ότι είναι δυνατά σου σημεία, όσο μικρά ή ασήμαντα και αν σου φαίνονται: «φτιάχνεις τα καλύτερα ντολμαδάκια», «έχεις δυνατό δεξί», «σφυρίζεις κλέφτικα όσο κανένας», «έχεις ταλέντο να λες ανέκδοτα», κοκ.

Σε αυτή τη σελίδα έχεις κατά γράψει αυτά στα οποία δεν είσαι καλός και βρίσκονται στη βάση όλων των αρνητικών που λες στον εαυτό σου. Στην ίδια σελίδα, στη διπλανή στήλη αυτά στα οποία είσαι καλός. Υπάρχουν και τα δύο! Γιατί λοιπόν εσύ επιλεκτικά να επικεντρώνεσαι στα αρνητικά και μάλιστα να τα τραβάς από τα μαλλιά και να τα κάνεις κομμάτι της προσωπικής σου ταυτότητας;

Παρατήρησε ποια αρνητικά στοιχεία σου μπορείς να αλλάξεις.

Παρατήρησε ποια θετικά στοιχεία σου μπορείς να χρησιμοποιείς σε καθημερινή βάση.

2. Να έχεις ρεαλιστικές προσδοκίες από τον εαυτό σου

Οι μη ρεαλιστικές προσδοκίες σκοτώνουν την αυτοεκτίμηση! Ειδικά μάλιστα αν πρόκειται για ακραίες δηλώσεις τύπου άσπρο-μαύρο: «αν δεν έχω το Χ ποσό ή την Ψ εργασία, τότε είμαι αποτυχημένος», «αν δε χάσω 12 κιλά τώρα, τότε θα είμαι χαμένη από χέρι», «αν δεν παντρευτώ άμεσα θα μείνω στο ράφι», κοκ.

Οι μη ρεαλιστικές προσδοκίες σκοτώνουν την αυτοεκτίμηση! Ειδικά μάλιστα αν πρόκειται για ακραίες δηλώσεις τύπου άσπρο-μαύρο:

Φυσικά μπορεί οι προσδοκίες σου να είναι σχετικά μικρότερες, αλλά παρόλα αυτά εξίσου μη ρεαλιστικές. Για παράδειγμα «εύχομαι οι γονείς μου να μη μου ασκούσαν τόσο συχνά κριτική», «θα ήθελα ο προϊστάμενός μου να με επαινεί περισσότερο», κλπ. Ε, κάτι τέτοιο δεν είναι και πολύ πιθανό ότι θα συμβεί! Μη συνδέεις την αίσθηση της αυτοαξίας σου από τις πράξεις άλλων.

3. Να καταγράψεις 10 σημαντικές επιτυχίες σου

Οι επιστημονικές έρευνες δείχνουν συνέχεια ότι όσο περισσότερο αναγνωρίζει κανείς τις επιτυχίες που είχε στο παρελθόν, οποιαδήποτε επιτυχία που του είναι προσωπικά σημαντική, τόσο περισσότερη αυτοπεποίθηση έχει ότι μπορεί να τα καταφέρει και πάλι.

Το κλειδί είναι να αναγνωρίσεις την αξία των επιτυχιών σου και να μην τις μειώσεις λέγοντας «ε καλά, δεν ήταν και κάτι σπουδαίο». Χώρισε τη ζωή σου ανά δεκαπέντε χρόνια, 0-15, 16-35, 36-51, κοκ. και εντόπισε τουλάχιστον 3 επιτυχίες σε κάθε περίοδο. Να θυμάσαι ότι αναλογικά οι επιτυχίες στην ηλικία των 15 ετών είναι διαφορετικές από αυτές στην ηλικία των 25 ή των 35 ετών, αλλά αυτό δεν τις κάνει λιγότερο σημαντικές.

4. Να κρατάς ημερολόγιο επιτυχιών

Απόκτησε την καλή συνήθεια να καταγράφεις καθημερινά τις μικρές και τις μεγάλες σου επιτυχίες. Μπορεί να είναι πράγματα όπως «συγκράτησα τα νεύρα μου και δε φώναξα», «κάπνισα 3 τσιγάρα λιγότερο», «δεν ήπια τον τρίτο καφέ», «κατέβηκα μία στάση πριν τον προορισμό μου και περπάτησα», «βρήκα χρόνο να τακτοποιήσω το συρτάρι με τις κάλτσες» είναι μερικά παραδείγματα «επιτυχιών» που μπορεί να μην έχουν…κοσμοϊστορική αξία, ωστόσο είναι σχετικές και σημαντικές για τη ζωή σου.

5. Να είσαι ανοιχτός στο να αναθεωρήσεις την αυτοεικόνα σου

Η αυτοεκτίμηση σου είναι παντελώς άχρηστη αν βασίζεται σε μια πιο παλιά εκδοχή του εαυτού σου που δεν υφίσταται πια. Μπορεί να ήσουν σημαιοφόρος στο σχολείο ή να είχες αναλογίες τοπ μόντελ, ή να ήσουν ο καλύτερος στο ποδόσφαιρο ή η καλύτερη στην ενόργανη- αλλά δεν είσαι. Αυτά τα χαρακτηριστικά σου δεν υφίστανται τώρα. Φυσικά υπάρχουν και είναι καταγεγραμμένα ως επιτυχίες σου, αλλά σε καμία περίπτωση δε θα πρέπει να αποτελούν τη σημερινή σου αυτοεικόνα. Γιατί; Επειδή κάνοντας τη σύγκριση θα διαπιστώνεις ότι άλλαξαν οι σωματικές σου διαστάσεις, δεν παίζεις πια ποδόσφαιρο, κλπ. και η καθημερινή σου απόδοση θα έρχεται σε αντίθεση με αυτό που πιστεύεις ότι είναι η αξία σου.

Επαναπροσδιόρισε τον εαυτό σου, τις ικανότητες και τις δεξιότητές σου ώστε να αντανακλούν τη σημερινή πραγματικότητα. Σταμάτα να ζεις λέγοντας «εγώ κάποτε…». Το «κάποτε» ανήκει στο παρελθόν. Το «τώρα» ανήκει στο παρόν. Αξιοποίησε το παρόν σου και άλλαξε την αυτοεικόνα σου για να ταιριάζει στο σήμερα. Α, και αν βλέπεις πράγματα που δε σου αρέσουν, βάλε στόχο να τα βελτιώσεις ή να τα αλλάξεις.

6. Να κρατάς το λόγο σου

Ένας από τους ευκολότερους και γρηγορότερους τρόπους να αυξήσεις την αυτοεκτίμησή σου είναι να κρατάς το λόγο σου! Οι περισσότεροι άνθρωποι δε δίνουν σημασία στη λεπτομέρεια αυτή και την προσπερνάνε. Φυσικά, κάθε υπόσχεση που δίνεις έχει να κάνει καταρχήν με σένα. Ξεκίνα λοιπόν με τις υποσχέσεις που δίνεις στον εαυτό σου «να ασκούμαι περισσότερο», «να φωνάζω λιγότερο», «να έχω περισσότερη υπομονή», «να έχω μεγαλύτερη κατανόηση» κλπ.

Ο εγκέφαλός σου καταγράφει τις συμφωνίες και τις υποσχέσεις που δίνεις. Αν δεν κάνεις αυτό που είπες -ακόμα και αν το υποσχέθηκες στον εαυτό σου- αυτοσαμποτάρεσαι και μαθαίνεις να μην εμπιστεύεσαι τον ίδιο σου τον εαυτό. Και έτσι χάνεις την αυτοεκτίμησή σου, την πίστη σου ότι μπορείς να παράγεις κάποιο αποτέλεσμα. Καλλιέργησε την αίσθηση της προσωπικής σου δύναμης- κράτα τις υποσχέσεις καταρχήν προς τον εαυτό σου.

Υπάρχει μέθοδος για να βρείτε την ευτυχία: λέγεται mindfulness και διδάσκεται σε όλα τα μεγάλα πανεπιστήμια του κόσμου.

Στο βιβλίο μου “Mindfulness Βρες τον εαυτό σου, βρες την ευτυχία σου” θα μάθετε αυτή τη μέθοδο όπως τη διδάχτηκα στο Harvard.